واقعیت ۲۱تیرماه مسجد گوهرشاد هویت ما است

گوهرنشانی بودن علامت استاندارد ما ایرانی هااست

بیانگر دلاوری و دینمداری مردم این سرزمین است

از وقایع مهم دوران حکومت رضاشاه پهلوی و نخست وزیری محمدعلی فروغی

خیزش مردم در جریان این واقعه در اعتراض به اجبار شدن

برسر نهادن ڪلاه شاپو و ڪشف حجاب توسط حڪومت مرڪزی بود

یڪ اعتراضی آرام و مدنی

اما حکومت وقت چه ڪرد؟!

همه را در مسجد گوهر شاد به گلوله بست

پاسبان بازنشسته حسینعلی ذوالفقاری گلمڪانی در اظهارات خود در مورد

آمار مقتولان گفته است:

«آن شب حدود دو سه هزار نفر را کشتند بردند بیرون دروازه پایین خیابان در قبرستان که الان درخت کاشته‌اند خندق کندند هرکس که کشته می‌شد مثل جوال گندم همه را می‌ریختند توی ماشین می‌بردند و می‌ریختند توی آن خندق و خاک روی آنها می‌ریختند البته از پاسبانها و نظامی‌ها هم کشته شده بود که بروز داده نمی‌شد!»

وحتی برخی را زنده بگور ڪردند

خودم از یکی ازمشهدی ها شنیدم که می گفت … رفتم به عنوان حمال، مرا استخدام کردند … از زیر منبر افرادی که هنوز داشتند نفس می کشیدند آوردم بیرون که ببرند برای دفن.» (خاطرات دکتر مهدی حائری یزدی، ص ۷۱)

پیش درآمد واقعه

به گزارش گروه “رسانه‌ها” خبرگزاری تسنیم، دکتر حسین نصر در یک تحقیق جالب در مورد پوشش اسلامی می‌گوید:” امتیاز خوب این پوشش در مردان و زنان به گونه ای است که شما جزئیات بدن مرد یا زن را نمی توانید ملاحظه کنید بلکه تنها یک کلیت در دورنما و نمای نزدیک به چشم می آید و این پوشش عامل حفظ و حفاظت و حضور و آرامش و حفظ عفت در جامعه است.” این نظر منصفانه، دیدگاه شخصی است که زمانی در دفتر فرح پهلوی، همسر محمد رضا پهلوی، به مطالعات فلسفی و اجتماعی مشغول بوده و آثار متفاوتی در سال های پس از انقلاب ارائه نموده است.

بعد از ذکر این مقدمه باید گفت جدال غرب گرایان با فرهنگ اسلامی و نمادهای آن در ابتدای حکومت پهلوی اول، دو پیشینه داشت؛ در بخش دغدغه حفظ حجاب و عفت در جامعه، داستان قتل “گریبایدف” و حمله مردم مسلمان به سفارت روسیه و دادن کشته های زیاد برای حفظ ناموس چند زن مسلمان گرجی که به ایران آمده بودند و با مردان مسلمان ازدواج کرده بودند، یک اتفاق تاثیرگذار بود. “گریبایدف"، وزیر مختار زورگوی روسی خواهان بیرون کشیدن این زنان مسلمان، که قبلا ارمنی بودند، از خانه شوهرانشان و فرستادن آنها به گرجستان بودکه به فتوای مجتهد بزرگ تهران، مردم مسلمان به سفارت و محل اقامت گریبایدف حمله کرده که تنها گریبایدف از حاضران آن محل زنده ماند و بعدها خاطرات خود را از آن شب هولناک به رشته تحریر درآورد.

این ماجرا به دشمنان نشان داد با عفت و ناموس جامعه مسلمان نمی توان به سادگی رو به رو شد و اگر هربه‌ی زور حکومت و قدرت مطلقه نباشد، ماجرا و نقشه‌های آن ها قابل پیگیری و اجرا نیست.

در وجه دیگر این ماجراها درگیری با حوزه علمیه و مرجعیت با فتوای میرزای بزرگ شیرازی درباره کمپانی رژی قدرت دین و فرهنگ دینی را به خوبی به دشمنان نشان داد. اما غرب زده ها، سکولارها و فراماسونرها و آن هایی که شیفته غرب بودند با اعدام شیخ فضل الله نوری به عنوان مخالف مشروطه، راه ضربه زدن به روحانیت و رخنه در حوزه را به زعم خود پیدا کردند.

با تشکیل مجلس موسسان و انتقال سلطنت از سلسله قاجار به سلسله پهلوی در سال 1304 رسما دست اسلام ستیزان در حکومت ایران باز شد! یعنی همان رضاخانی که در چند سال اول حکومت در عزاداری ها به سر خود گل می زد و در مراسم محرم و صفر حضور می یافت، بر اثر مشاوره فراماسونرها و بهائی‌هایی که طرفدار انگلیس بودند، دیانت را کنار گذاشت و اصلاحات و دستورات انگلیسی را در کشور دنبال کرد؛ تا آنجا که وقتی به ترکیه مسافرت کرد و “آتاتورک” و اقدامات او را در تغییر فرهنگ و خط و زبان آنجا مشاهده کرد، پس از بازگشت از سفر، قانون کشف حجاب را رسما اعلام کرد.

پس از آن، واقعه کشتار مسجد گوهرشاد در مشهد، که مردم در مخالفت با همین قانون قیام کردند، همچنین ایستادگی حکومت با تمام قدرت در مقابل مردم مسلمان و استفاده از زور توسط قزاق های قلدر، از دیگر اقدامات رضاخان در مبارزه با چادر و حجاب و پوشش زنان مسلمان بود. او حتی در قدم اول ناموس خود را بدون حجاب و پوشش مناسب در منظر عام به نگاه مردم گذاشت. در آن دوران سیاه، زنان به خاطر حفظ حجاب و عفت خود از خانه بیرون نیامدند و بسیاری از زنانِ با فرهنگ و محجبه در مدارس از کار بیکار شدند. این شدت وحدت مبارزه با حجاب زنان مسلمان از سال 1314 تا 1320 که رضاخان توسط انگلیسی ها از کشور تبعید شد ادامه داشت.

البته در کنار این اقدامات، درگیری با حوزه‌های علمیه،علما و ممنوعیت پوشش لباس طلبگی دیگر محور اصلی و هدف حکومت پهلوی اول در محدودیت نشر معارف اسلامی و ترویج مظاهر و فرهنگ دینی بود. در این زمینه از امام راحل (ره) خاطرات جالب و قابل تاملی نقل شده است که در سخنرانی ها و مجلد های صحیفه نور مفصل آمده است. از جمله اینکه امام می فرمود: برای دروس طلبگی صبح ها باید از قم به بیرون شهر می رفتیم تا بتوانیم جلسه ی درسی داشته باشیم و غروب معمولا به شهر باز می گشتیم و این روند تا چند سال ادامه داشت.

شرح واقعه

وسرانجام در سال ۱۳۱۳ رضاشاه بعداز سفر چهل روزه اش به ترڪیه

ازآنجا که آنجا را مظهر تمدن غرب می دانست

دستر داد اقدامات زیر انجام شود

ازجمله:تغییر ڪلاه شاپو،ڪشف حجاب،جشن هزاره فردوسی،پیمان سعدآباد و…

هنگامی که در سال ۱۳۱۴، جایگزینی کلاه‌هایی که مردم ایران تا آن لحظه بر سر می‌نهادند (که کلاه پهلوی را نیز در برمی گرفت) با کلاه شاپو، به فرمان حکومت، در سراسر کشور اجباری شد، در شهر مذهبی مشهد، اجرای آن به آسانی انجام نگرفت

به دنبال انتشار خبر بازداشت آیت‌الله قمی در مشهد و همچنین در اعتراض به اقدام‌های شهربانی، شب نوزدهم تیرماه مردم در مسجد گوهرشاد گرد آمدند و شیخ محمدتقی بهلول معروف به شیخ بهلول واعظ که در آن جلسه بر منبر سخن می‌راند، مردم را به ایستادگی در برابر حکومت فراخواند. موعظه شیخ بهلول دو سه روزی ادامه یافت؛ او در منبر سخنان تندی ایراد کرد که شنوندگان را کاملاً تحت تاثیر قرار داد(مجله «مطالعات تاریخی»، قیام گوهرشاد، نوشته حسن شمس‌آبادی، تابستان ۱۳۸۹، شماره ۲۹، صفحهٔ ۱۱۴)

ودرمسجد همه زائران و متحصنین را به گلوله بستند.

وتو ای بانو بدان براے این پوشش و چادر خونهای زیادی ریخته شده است

قدر چادرت را بدان و ارزشش را با عفت و حیا حفظ نما

مطالب مرتبط

ازخودت شروع ڪن(ڪشف حجاب رضاخانی)