حکم جایگاه زن در قرآن

حق اول:زندگی قرآن در سوره الشمس می فرماید:«إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ» وقتی نور خورشید گرفته شد، «وَإِذَا النُّجُومُ انکَدَرَتْ» وقتی نور ستاره ها تمام شد، صحنه قیامت را می گوید «وَإِذَا الْجِبَالُ سُیِّرَتْ» وقتی کوه ها از دل زمین کنده و براه افتاد، «وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ» وقتی سرمایه ها را رها کردند و تعطیل شد، شترهای سرخ پوستی که سرمایه آن زمان بوده «وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ» وقتی دریاها به جوش آمد. «وَإِذَا الْمَوْوُودَةُ سُئِلَتْ بِأَیِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ» (تکویر 9- 1) سۆال می شود که به کدام گناه دختران را زنده به گور کردید؟ یعنی حتی دختر کافر را هم کسی حق ندارد زنده بگور کند.

حق دوم:آموزش از نظر اسلام زن ها حق دارند آموزش ببینند «طلب العلم فریضة علی کلّ مسلم و مسلمة».

حق سوم:آبرو آبروی زن و مرد مهم است. اما خدا برای زن ها حساب جداگانه باز کرده، می فرماید:«إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُوْمِنَاتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ» (نور 23) آنهایی که به زنان پاکدامن تهمت می زنند و می گویند:او دوست دارد، او رفیق دارد، او با فلان مرد آشناست، آنهایی که به زنان آبرومند تهمت می زنند، در دنیا و آخرت از رحمت حق به دور هستند.

حق چهارم:نظارت گاهی وقت ها می گویند:زن که حرف نمی زند! قرآن می فرماید:«وَالْمُوْمِنُونَ وَالْمُوْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاء بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ» (توبه 71) تمام مردان و زنان با ایمان، همه بر هم ولایت دارند. یعنی یک دختر 9 ساله که به تکلیف می رسد بر مردها ولایت دارد و می تواند امر به معروف و نهی از منکر کند.

حق پنجم:تجلیل در تاریخ قرآن گاهی می فرماید:«وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ إِبْرَاهِیمَ» (مریم 41)گاهی می فرماید:«وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ مَرْیَمَ» (مریم 16) پیغمبر! تاریخ ابراهیم را فراموش نکنی؟ پیغمبر! تاریخ مریم را فراموش نکنی؟ تاریخ زن نمونه و قهرمان همانند تاریخ مرد نمونه و قهرمان در قرآن بیان شده است.

حق ششم:الگو بودن آیا زن الگوی مردها است یا الگوی زن ها؟ قرآن کریم می فرماید:الگوی هر دو تا است. و یک مثل و یک نمونه بیان می کند «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ فِرْعَوْنَ» (تحریم 11) خدا برای تمام زنان و مردان تاریخ نمونه بیان کرده است. این نمونه «زن فرعون» است.قرآن زن را همان گونه می بیند که در طبیعت هست.

حق هفتم:شخصیت آیا می شود زن را مسخره کرد؟ قرآن می فرماید:«لَا یَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ …» قومی قومی دیگر را مسخره نکند. شاید آن کسی که تو او را مسخره می کنی از تو بهتر باشد. بعد می فرماید:«وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء» (حجرات 11) زنی هم حق ندارد زنی را مسخره کند. شخصیت هر کسی محترم است.

حق هشتم:مسکن قرآن می فرماید:«أَسْکِنُوهُنَّ مِنْ حَیْثُ سَکَنتُم مِّن وُجْدِکُمْ» (طلاق 6)به خانم ها مسکن بدهید همانطور که خودتان مسکن دارید. این طور نباشد که اتاق خوب را خودت برداری و اتاق غیر مطلوب را به او بدهی! صندلی نرم را خودت برداری و صندلی خراب را به او بدهی! آقا روی فرش بنشیند و خانم روی موکت! جایگاهشان باید مثل هم باشد.

حق نهم:آزادی قرآن می فرماید:اگر نمی توانید با زن ها سازش کنید طلاقشان بدهید.«الطَّلاَقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسَانٍ» (بقره 229) یعنی طلاق (طلاقی که رجوع و بازگشت دارد) دو مرتبه است (و در هر مرتبه) باید به طور شایسته همسر خود را نگهداری کند (و آشتی نماید) یا با نیکی او را رها سازد. حق مرد نسبت به زن تنها در مورد استمتاع است و وظایفی همچون غذا درست کردن، لباس شستن، نظافت خانه را تأمین کردن و … که عرفاً متداول شده است از وظایف اخلاقی زنان است نه حقوق مردان و لذا وقتی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله کارها را برای حضرت علیعلیه السلام و حضرت فاطمه علیها السلام تقسیم کردند، فرمودند:کارهای داخل خانه مثل نان پختن، گندم یا جو آسیاب کردن، نظافت محیط خانه و بچه داری با شماست و تهیه هیزم، آب آوردن و لوازم و مایحتاج منزل را تهیه کردن و … بر عهده امیرالمۆمنین علیه السلام است. سپس حضرت فاطمه علیها السلام این جمله را فرمودند که باید سرمشق همه زنان مۆمن باشد:«لا یعلم انّ اللَّه ما داخلنی من السّرور فی هذا الامر» کسی جز خدا نمی داند که چقدر از این برنامه خوشحال شدم. (بحارالانوار 10/ 24- 25)

حق دهم:نفقه عن ابی عبداللَّه علیه السلام قال:«خمسة لا یعطون من الزّکوة شیئاً:الاب و الامّ و الوالد و المملوک و المرآة و ذلک انّهم عیاله لآزمون له». (وسایل الشیعه 15/ 227 باب الکتاب النکاح) قرآن کریم می فرماید:«لِیُنفِقْ ذُو سَعَةٍ مِّن سَعَتِهِ وَمَن قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ …» (طلا مردی بایدطلاق 7) هر مردی باید نفقه همسرش را به اندازه توانایی خود بدهد.

حق یازدهم:مهر قرآن کریم می فرماید:مهر زنان را (به طور کامل) به عنوان یک عطیه (الهی) به آنان بپردازید ولی اگر آنها چیزی از آن را با رضایت خاطر به شما ببخشند حلال و گوارا مصرف کنید «وَآتُواْ النَّسَاء صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِن طِبْنَ لَکُمْ عَن شَیْءٍ مِّنْهُ نَفْسًا فَکُلُوهُ هَنِیئًا مَّرِیئًا». (نساء 4)

مطالب مرتبط

روابط دختر وپسر در قرآن ، نکات اخلاقی سوره حجرات