شیعه و اهل‌تسنن اتفاق نظر دارند که حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، یکی از مصادیق آیه تطهیر بوده[1] و از عصمت الهی برخوردار است؛ یعنی خداوند اراده کرده ایشان از هر گونه خطا و اشتباهی، هرچند سهوی، پاک و تطهیر کرده است؛ بنابراین تمام رفتارهای حضرت برای زن و مرد جامعه الگو خواهد بود.

پوشش حضرت زهرا هنگام ایراد خطبه 

زمانی که حضرت خبردار شدند که ابوبکر، فدک را گرفته و کارگزاران حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را از آنجا اخراج کرده است، حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها با این هیبت از خانه بیرون آمد: «لَاثَتْ‏ خِمَارَهَا عَلَى رَأْسِهَا وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبَابِهَا وَ أَقْبَلَتْ فِي لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا تَطَأُ ذُيُولَهَا مَا تَخْرِمُ مِشْيَتُهَا مِشْيَةَ رَسُولِ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله…»؛[2] «حضرت روسری بزرگ خود را به سر انداخت و آن را به خود پیچید و چادر بر سر نهاد و با گروهى از زنان فاميل و هم‌سن و سال‌های خود، به‌سوى مسجد روانه شد، درحالی‌که چادرش به زمين کشيده مى‌‏شد و راه رفتن او همانند راه رفتن پيامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بود…»

همین دو جمله؛ نوع پوشش و حجاب بانوی نمونه اسلام، حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را به خوبی به نمایش گذاشته است که به دو بخش می‌توان تقسیم کرد:  

یک. حجاب و پوشش فردی 

حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها هنگام خروج از منزل، به طور کامل حجاب خود را رعایت می‌کرد. ابتدای روایت با سه کلمه «لَاثَتْ،‏ خِمَار و جِلْبَاب» به پوشش و حجاب فردی حضرت اشاره دارد.

کلمه « لَاثَتْ» به معنای پیچیدن است[3] و به پارچه‌ای که با آن سر، گردن و سینه را می‌پوشاند و از روسری‌های امروزی بزرگ‌تر است، «خِمَار» می‌گویند.[4] «جِلْبَاب» یک پوشش سراسری بوده که زنان، روی لباس می‌پوشیدند، در حال حاضر در مناطق عرب‌­نشین از آن به عبا تعبیر می‌­کنند. این پوشش به قدری بلند است که گاهی به زمین کشیده می‌شود.[5] امروزه به پوشش برتر؛ چادر مشهور است.

این نوع پوشش حضرت، عمل ظریفانه به آیات قرآن کریم است.[6]

دو. پوشش و حجاب در میان همراهان

حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها علاوه بر اینکه حجاب شخصی خود را به طور کامل رعایت کردند، طوری از خانه بیرون آمدند که حتی قد و قامت و دورنمای حضرت نیز در دید نامحرمان قرار نگیرد: «أَقْبَلَتْ فِي لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا»؛ «حضرت در بین گروهى از زنان فاميل و هم‌سن و سال‌های خویش بیرون آمد»؛ یعنی زنان به گونه‌ای حضرت را پوشش دادند تا دختر خاتم پیامبران از هر نگاهی در امان باشد. 

بنابراین شایسته و بایسته است که تمام زنان مسلمان؛ بلکه همه زنان آزاده جهان، پوشش و حجاب حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را الگوی رفتاری در زندگی فردی و اجتماعی خود قرار دهند.

پی‌نوشت:

[1]. حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، مؤسسةالطبع و النشر، ج2، ص25 و امین، سیدمحسن، اعیان‌الشیعة، نشر ردمک، ج11، ص195.

[2]. ابن‌ابی طاهر، احمد، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص23.

[3]. ابن منظور، لسان العرب، دارالفکر، ج2، ص185.

[4]. راغب اصفهانی، مفردات، دارالقلم، ص298.

[5]. قرشی، قاموس قرآن، دارالکتب، ج2، ص41.

[6]. آیات حجاب.

✾ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ