سخن و کلام یکی از برترین فضایل و وجوه ممیزه انسان از سایر مخلوقات است

که به او برابر دیگر مخلوقات برتری می بخشد،

اما همچون سایر نعمت های الهی استفاده صحیح از آن نیازمند آداب و شرایطی است.

امیرمومنان علی (ع) می فرمایند: « کشتگاه سخن، دل است و انبار آن، اندیشه و تقویت کننده آن،

خرد و آشکار کننده آن، زبان و جسم آن، حروف (کلمات) و جانش، معنا و زیورش،

درست بیان کردن و نظامش، درستى.»

از امام على (ع) پرسیدند: بهترین چیزى که خدا آفریده کدام است؟

فرمودند: «سخن». عرض شد: زشت ترین چیزى که خدا آفریده کدام است؟

فرمودند: «سخن.» سپس فرمودند: «با سخن است که روسفیدى حاصل مى شود و با سخن است که

روسیاهى به وجود مى آید.»

همان حضرت (ع) فرموده اند: «هر که گفتارش بد باشد، ملامت بسیار شنود.»

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

«بیشترین گناه را در روز قیامت آن مردمى دارند، که بیشتر سخنان بیهوده بگویند.»

و نیز فرموده اند: «نشانه فهمیدگى مرد این است که کمتر سخن بیهوده مى گوید.»

پیامبر اکرم (ص) در نکوهش بیهوده گویی می فرمایند: «هان! گاه مى شود که مردى از شما براى

خنداندن مردم، سخنى مى گوید و بدان سبب به مسافتى دورتر از آسمان سقوط مى کند.

هان! گاه مى شود که مردى از شما براى خنداندن دوستان خود،

سخنى مى گوید و بدان سبب خداوند بر او خشم مى گیرد،

به طورى که تا به دوزخش نبرد راضى نمى شود!»

امیرمومنان علی (ع) نیز در نکوهش پرگویی فرموده اند: «از زیاده گویى بپرهیز که آن عیب هاى پنهان تو را

آشکار مى سازد و کینه هاى آرام گرفته دشمنانت را بر ضد تو تحریک مى کند.»

در حدیث معراج آمده است: «اى احمد! بر تو باد خاموشى؛

زیرا آبادترین مجلس، دل هاى پاکان و خاموشان است و ویرانترین مجلس، دل هاى بیهوده گویان.»

بحارالانوار

کنزالعمّال

تحف العقول

ارشادالقلوب