حضور زنان در کربلا و نقش آفرینی آنان بعد از عاشورا با قافله سالاری حضرت زینب(س) نشان از جایگاه ویژه اجتماعی زنان دارد؛ زنانی همچون زینب(س) که بعد از واقعه عاشورا به روشنگری پرداخته و این واقعه را به موازنه قدرت به نفع دین اسلام تبدیل نمود، به گونه ای که می توان گفت اگر پایداری و ماندگاری اسلام با قیام حسینی امضا گردید سهم زنان در این ماندگاری و بالا نگه داشتن پرچم اسلام قابل چشم پوشی نیست.

نقش‌آفرینی زنان در حادثه عاشورا، الگویی برای زنان مسلمان است تا برای اعتلای کلمةالله و در راه احقاق حق، در اجتماع حضور فعال داشته باشند؛ چنانکه در دوران مبارزه با حکومت منحوس پهلوی و نیز در دوران دفاع مقدس، زنان با الگوگیری از حضرت زینب(س) و دیگر زنان عاشورایی، نقش‌های مهمی را رقم زدند.

حضور زنان عاشورایی به همراه حماسه بود، از مدیریت، پرستاری و مراقبت گرفته تا آموزش صبر ،مقاومت، روحیه بخشی و در نهایت پاسداری از ارزش های دینی و مشارکت در جهاد و شهادت؛  در واقع آنان به نوعی تبلور راستین ارزش ها و آرمان های مقدس اسلامی_انسانی بودند که در کنار دغدغه اصلی شان یعنی حفظ آرامش خانواده در مقابل این واقعه حساس بی تفاوتی را روا ندانستند و برای ادای تکلیف شرعی خود از تمام مظاهر دنیوی و علاقه خویش گذشته ونام خود را در تاریخ  جاودانه کردند.[1]

علیرغم عدم وجوب جهاد بر زنان، ثابت کردند هرگاه کشور اسلامی مورد هجوم دشمنان قرار گیرد یا اساس شریعت در معرض خطر واقع شود، زن هم می تواند دوشادوش مرد در میدان مبارزه برای حفظ دین تا مرز شهادت نیز پیش رود. 

دکتر بنت الشاطی درباره حکمت همراهی زنان با کاروان امام حسین(ع) می‌نویسد:

زینب(س)، خواهر حسین(ع) با خطبه‌ها و افشاگری‌های خود، مزه و لذت پیروزی را از ابن‌زیاد و یزید گرفت و قطره‌هایی از زهر کشنده در جام‌های آنان سرازیر کرد؛ یعنی با اقدامات زینب(س) شادی بنی‌امیه دیری نپایید و پیروزی‌شان دوامی نیافت و زمانی دراز نگذشت که نتیجه کار زینب(س) به شکست و نابودی امویان منتهی شد. هر رویداد سیاسی که پس از کربلا به وقوع پیوست از خروج مختار، انقلاب ابن‌زبیر، سقوط دولت اموی و قیام دولت عباسی و استواری و ریشه‌دار شدن مذهب شیعه، سبب همه این‌ها زینب(س) بود.[2] 

مقام معظم رهبری مدظله‌العالی درباره موقعیت‌شناسی حضرت زینب(س) و همراهی و همدلی ایشان با امام حسین(ع) می‌فرماید: در آن ساعت‌های بحرانی که قوی‌ترین انسان‌ها نمی‌توانند بفهمند چه باید بکنند، او فهمید و امام خود را پشتیبانی کرد و او را برای شهید شدن تجهیز نمود. بعد از شهادت حسین‌ بن ‌علی(ع) هم که دنیا ظلمانی شد و دل‌ها و جان‌ها و آفاق عالم تاریک گردید، این زن بزرگ یک نوری شد و درخشید. زینب(س) به جایی رسید که فقط والاترین انسان‌های تاریخ بشریت، یعنی پیامبران می‌توانند به آن‌جا برسند.[بیانات در دیدار با جمعی از پرستاران، 22/08/1370] 

زنان ایران نیز با الگوگیری از حضرت زینب(س) و دیگر زنان حاضر در حادثه جانگداز کربلا، در صحنه‌های مختلفی از دفاع مقدس حضور داشتند؛ چنانکه زنان ذخیره سپاه خرمشهر در مسجد امام صادق(ع) در حالی که مسلح بودند، کار حفاظت از مهمات را به صورت پست‌های نگهبانی دو ساعته بر عهده داشتند و گاهی نیز کار توزیع سلاح میان نیرو‌های داوطلب و مردمی توسط آنان صورت می‌گرفت. تمیز کردن سلاح رزمندگان، خشاب‌گذاری، خالی کردن بار مهمات از کامیون‌ها و … نیز از دیگر فعالیت‌های تدارکاتی زنان برای جبهه‌های جنگ بود. زنان در مسجد سیدالشهدا(ع) خرمشهر نیز به نگهبانی از مهمات می‌پرداختند. برخی دیگر از زنان نیز در شرایط حساس بمباران‌های هوایی دشمن، کامیون‌های مهمات را از منطقه‌ خطر و تیررس به محل امن منتقل می‌کردند.[3]

امروزه نیز کشور مورد هجوم دشمنان غاصب ناموس و غیرت و عفت و حیا در جنگ نرم تبلیغاتی است.

باید وجه اشتراک امروز را با دوران امام حسین(ع) بیابیم تا ما نیز دچار انحرافات جامعه همچون آن روز نشویم. اگر اعتقادات ما سطحی و بدون پشتوانه منطقی و عقلی  باشد باید نگران انحراف و عاقبت خویش باشیم.

اگر در کلاس درس کسی شبهه ای مطرح کرد و جوابی ندادند ویا دیگری گفت دین افیون حکومت هاست و کسی آنان را ساکت نکرد باید ترسید همان  بلایی که بر سر مردم کوفه آمد بر سر ما هم بیاید.

باید از تاریخ عبرت گرفت؛ از سست شدن مبانی فکری و اعتقادی، از تساهل و تسامح که مقدمه فرهنگ بی دینی است؛

یک زن مسلمان ایرانی باید راه حق را بازشناخته و عوض اینکه جزء پیاده نظام دشمن گردد محکم و استوار بایستد و از هویت وشخصیت خود با پوشش اسلامی و عفت و حیا دفاع نماید تا زمینه ساز ظهور حضرت ولیعصر عجل الله تعالی فرجه الشریف گردد. 

1]. ر.ک: محمدصادق مزینانی، نقش زنان در حادثه عاشورا، ص 20 ـ 18.

[2]. باقر شریف القرشی، حیاة الامام الحسین(ع)، ج 2، ص 299

[3].مرکز اسناد انقلاب اسلامی، «مروری بر نقش‌آفرینی زنان در دوران دفاع مقدس»، 03/07/1398، کد خبر: 5206.

مطالب مرتبط

پیام حضرت رقیه در عاشورا & پیام روشن زینب در کربلا برای امروز & چرا عزاداری سیدالشهدا(ع) & زینب(س) و احساس شخصیت & حضرت زینب(س) در کلام رهبری & نقش زنان در کربلا و پیام عاشورا به آنان